Onderzoek naar locatie voor opvang asielzoekers

Sinds 1 februari 2024 geldt in Nederland de Spreidingswet. Daarmee hebben we de wettelijke taak om asielzoekers op te vangen. Met de wet wil het Rijk komen tot een eerlijker verdeling van asielzoekers over gemeenten.

Het kabinet werkt aan een wetsvoorstel om de Spreidingswet in te trekken. Het is nu niet duidelijk wanneer de Tweede en Eerste Kamer het wetsvoorstel behandelen. Tot die tijd blijft de Spreidingswet van kracht. En hebben we als gemeente de taak om hier invulling aan te geven.

Met het azc Hardenberg aan de Jachthuisweg voldoen we op dit moment aan de Spreidingswet. We verwachten dat ook na het intrekken van de Spreidingswet de behoefte aan opvangplekken voor asielzoekers in Nederland blijft. En we realiseren ons dat we ook na maart 2026 een opgave houden voor de opvang van vluchtelingen.

In ons eigen handelingskader vluchtelingen (door de raad vastgesteld) staat de opdracht voor een locatieonderzoek. Dat vraagt om een zorgvuldig proces voor het bepalen van omvang, vorm en locatie met alle betrokken partijen.

Met de buurt en onze inwoners hebben we afgesproken dat het azc Hardenberg maximaal 10 jaar op deze plek blijft. We houden ons aan die afspraak. En stellen de raad voor om het azc Hardenberg aan de Jachthuisweg in maart 2026 te sluiten.

We verwachten dat we ook na maart 2026 een opgave hebben in het opvangen van asielzoekers. Daar bereiden we ons op voor met een locatieonderzoek. We zijn hiermee in 2024 al gestart.

We hebben het eerste deel van het onderzoek - het globale locatieonderzoek - afgerond. Door nu de stap te zetten naar het tweede deel van het onderzoek – het uitgebreide onderzoek, hebben we voldoende tijd te hebben de mogelijke locaties zorgvuldig te onderzoeken.

Iedere twee jaar bepaalt de minister hoeveel asielzoekers elke gemeente moet opvangen. Op grond van de Spreidingswet moeten we in onze gemeente op dit moment 355 asielzoekers opvangen.

Het is nu nog niet duidelijk hoeveel asielzoekers we in 2026 moeten opvangen. Om hieraan te voldoen, en om rekening te houden met een mogelijk groei van het aantal op te vangen asielzoekers, zoeken we naar een of meerdere plekken waar we in totaal ongeveer 400 vluchtelingen kunnen opvangen. Hiermee nemen we ook een evenredig deel op ons in de regio IJsselland.

In een globaal locatieonderzoek beoordeelden we alle mogelijke locaties. We hebben zelf gekeken naar mogelijke locaties. We beoordeelden ook plekken die inwoners of particuliere eigenaren hebben aangedragen. Bij het globaal beoordelen van locaties keken we naar de volgende punten:

• Is de locatie groot genoeg?
• Is de locatie beschikbaar vanaf 2026?
• Is het opvangen van asielzoekers passend te maken in het omgevingsplan?
• Is de locatie bereikbaar met de auto, lopend of met de fiets, zonder dat hiervoor grote aanpassingen nodig zijn?
• Ligt de locatie binnen 5 kilometer afstand van een supermarkt? (zodat een asielzoeker de supermarkt (lopend) binnen een uur kan bereiken)
• Is op maximaal 2,5 kilometer afstand een OV-halte aanwezig?

We hebben breed gekeken. Uit het onderzoek komen dan ook veel mogelijke locaties. De locaties moeten nog verder onderzocht worden. Dat doen we in een uitgebreid onderzoek.

Uit het onderzoek komen 7 locaties naar voren die we mogelijk uitgebreid willen onderzoeken.

• Hardenberg – hoek Rheezerweg-Twenteweg
• Hardenberg – Nieuwe Burgerkampweg (tussen de Radewijkerbeek en de Klinkerweg)
• Bruchterveld – Kuilenweg (naast het Veldpad)
• Hoogenweg – Hardenbergerveldweg I (vlakbij de Emtenbroekerdijk)
• Hoogenweg – Hardenbergerveldweg II (tussen de Lageweg en de Hoogenweg)
• Dedemsvaart – Oude Zuidwolderstraat (de oude gemeentewerf)
• Dedemsvaart – Sponturfwijk (tussen de Mulderij en de Strooiendorp)

De veiligheid van alle inwoners van Hardenberg is de verantwoordelijkheid van de gemeente. Wij doen er alles aan om de gemeente zo veilig mogelijk te maken. Dit doen we nu ook. En zullen we blijven doen.

Veiligheid is een belangrijke afweging bij de uiteindelijke beslissing voor een locatie. Dit is ook een belangrijk onderwerp in het uitgebreide onderzoek.

We gaan in het onderzoek graag in gesprek over de zorgen die er zijn over veiligheid. Los van een azc, kunnen wij 100% veiligheid nu ook niet garanderen.

Nee. De overeenkomst met het COA loopt in maart 2026 af. We kunnen en willen die overeenkomst niet verlengen. Met de buurt/omwonenden hebben we afgesproken dat het azc Hardenberg maximaal 10 jaar op de huidige plek blijft. We willen ons aan die afspraak houden. Daarom stellen we de raad voor om het huidige azc aan de Jachthuisweg in Hardenberg in maart 2026 te sluiten.

Woensdag 5 maart en donderdag 6 maart informeerden wij de omwonenden van de locatie. Bij directe buren van een locatie gingen we persoonlijk langs. Mensen die wat verder weg wonen kregen een brief van ons.

Nadat wij alle omwonenden hadden geïnformeerd, publiceerden wij de lijst met alle locaties - die wij aan de raad voorstellen om uitgebreid te onderzoeken - op onze website. Het gaat om 7 locaties.

Als u geen brief heeft gekregen, woont u niet dicht in de buurt van een mogelijke locatie voor een azc. Of de brief is nog niet bij u bezorgd. Kijk op onze website voor informatie.

Woont u dichtbij een locatie? En heeft u nog geen brief ontvangen? Dan horen wij dat graag van u. Mail naar vluchtelingen@hardenberg.nl.

In het uitgebreide onderzoek onderzoeken we de mogelijke locaties uitgebreid. We gaan als onderdeel van het onderzoek in gesprek met omwonenden. We horen graag waar omwonenden zich zorgen over maken, waar we rekening mee moeten houden, en wat er wel of niet kan.

We letten ook op:

• veiligheid;
• looproutes;
• verkeer;
• de aansluiting van water en stroom;
• flora & fauna.

We voeren het onderzoek in de komende maanden uit.

In het uitgebreide onderzoek kijken we goed of een azc écht mogelijk is op een plek. Door een aantal locaties te onderzoeken, hebben we ruimte om een afweging te maken. Omdat we breed kijken en op veel zaken letten, is het goed mogelijk dat tijdens of na het vervolgonderzoek nog locaties afvallen. Daarna is het aan de gemeenteraad om een afweging te maken.

We verwachten dat het uitgebreide onderzoek in de zomer klaar is. Na de zomer vertellen we over de uitkomsten. Dan doen we een voorstel aan de gemeenteraad over de keuze voor een of meerdere locaties. Dan is duidelijk of, waar en in welke vorm de gemeenteraad na maart 2026 asielzoekers wil opvangen.

We informeren omwonenden van de locaties die we uitgebreid willen onderzoeken. Zij kunnen ook meedenken over kansen of problemen. Tijdens het onderzoek organiseren we per locatie een bijeenkomst.

We blijven graag in gesprek. Blijft u graag op de hoogte? Meld u dan aan voor de digitale nieuwsbrief ‘Locatieonderzoek’.

Of mail naar vluchtelingen@hardenberg.nl.

Het kabinet heeft aangegeven dat ze de spreidingswet willen intrekken. Er is nog geen voorstel om deze wet in te trekken naar de Tweede Kamer gestuurd. Mogelijk geldt de spreidingswet dus nog na maart 2026.

Ook als de spreidingswet wordt ingetrokken, verwachten we dat er nog steeds opvangplekken nodig zijn in Nederland. Wij zijn voorstander van een eerlijke verdeling over de gemeenten. En willen dus ook na maart 2026 onze bijdrage leveren, maar dan wel een evenredig deel. Daarom richten we ons in het onderzoek op maximaal 400 plekken.

Het verdelen van de opvangplekken gebeurt voor de gemeente Hardenberg in de regio IJsselland. In deze regio zitten 11 gemeenten. Alle 11 gemeenten zijn bezig om opvang te regelen. Er zijn dus in onze regio geen gemeentes die niks doen of geen opvang voorbereiden. Wij vinden het belangrijk dat andere gemeentes hun verantwoordelijkheid nemen. Dit gebeurt nu.

Nee. Op 8 april besluit de gemeenteraad eerst over het uitgebreid onderzoeken van de zeven locaties. Dan start het onderzoek. Na de zomer is het onderzoek klaar. Dan neemt de gemeenteraad een besluit over of, waar en in welke vorm er een azc komt in de gemeente Hardenberg. Er is dus nog niks besloten. We staan nu helemaal aan het begin van het proces.

Het kost geld om asielzoekers op te vangen. Daar krijgt de gemeente geld voor. Dit bestaat uit meerdere regelingen. In het kort: 

1. Voorlichtingskosten - als er afspraken zijn over een locatie met het COA (als er een bestuursovereenkomst is gesloten), dan krijgt de gemeente een bedrag voor de voorlichtingskosten. Hieruit worden bijvoorbeeld de informatieavonden betaald.
2. Vergoeding capaciteitsplaatsen - voor alle andere inwoners van de gemeente Hardenberg ontvang de gemeente Hardenberg per persoon een bedrag van Den Haag, vanuit het gemeentefonds. Met dat geld betaalt de gemeente bijvoorbeeld de lantaarnpalen, jeugdzorg en ontwikkeling van woningbouw. Per asielzoeker krijgt de gemeente daarom ditzelfde bedrag van het COA.
3. Vergoeding wooneenheden - dit is een tegemoetkoming voor de gemiste inkomsten vanuit de onroerendezaakbelasting (ozb).
4. Vergoeding voor (vrijwilligers)werkgroepen - per bestuursovereenkomst kan de gemeente geld aanvragen. Dit geld verstrekken wij als vergoeding aan (vrijwilligers)werkgroepen die actief zijn voor de asielzoekers.
5. Huisvestingsbudget basisonderwijs - dit budget vergoedt de huisvestingskosten van het basisonderwijs aan asielzoekerskinderen.

Kijk voor meer informatie over deze regelingen en meer op www.coa.nl.

Op 18 maart is de oriënterende ronde van de gemeenteraad. En op 8 april de beslissende ronde. Beide vergaderingen zijn openbaar. U kunt ze live volgen via de livestream (zie www.hardenberg.nl/gemeenteraad).

Tijdens de oriënterende ronde wil de raad met elkaar in gesprek over het raadsvoorstel. Tijdens deze ronde kunnen ze vragen stellen aan de wethouder. En betogen voeren om hun standpunt te verdedigen. Inwoners van de gemeente Hardenberg hebben de mogelijkheid om in te spreken.

Wilt u inspreken?

Mail dan uiterlijk dinsdag 18 maart, voor 15.00 uur naar griffie@hardenberg.nl.

Huisregels

Om ervoor te zorgen dat het proces democratisch kan verlopen, zijn er regels bij de raadsvergaderingen. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan om geluid te maken in de tribune. Of om spandoeken mee te nemen.

Kijk live mee

De Raadzaal biedt een beperkt aantal plekken. Daarom adviseren we om de raadsvergadering via de livestream te volgen.