Ruimtelijke procedure voor het bouwen van windmolens in Duitsland

De wetten en regels om windmolens te kunnen bouwen staan in het Duitse wetboek voor bouwrecht. Voor het bouwen van windmolens is een vergunning nodig van het Grafschaft Bentheim.

Voordat het Grafschaft Bentheim een vergunning kan afgeven moet aan twee voorwaarden zijn voldaan:

Structuurvisie (Flächennutzungsplan)

Om meerdere windmolens te kunnen bouwen, worden in de structuurvisie zogenaamde ‘concentratiezones’ aangewezen. Binnen deze zone kunnen windmolens komen. De gemeente Uelsen heeft al besloten het bestemmingsplan te willen wijzigen. Als de gemeente Uelsen de structuurvisie wijzigt, moet het Grafschaft Bentheim dit binnen 3 maanden goedkeuren.

Bestemmingsplan (Bebauungsplan)

In het bestemmingsplan wordt precies uitgewerkt wat er gebouwd mag worden. Denk aan de precieze plek, de maximale hoogte van de windmolens en de afstand tot andere gebouwen of gebieden. De gemeenten Wielen en Itterbeck hebben besloten dat zij voor de twee zoekgebieden een bestemmingsplan willen opstellen. Zij kunnen hier zelf een besluit over nemen.

Het wijzigen van de structuurvisie en het opstellen van een bestemmingsplan kan gelijktijdig gebeuren. Hiervoor doorlopen de Duitse gemeenten een planprocedure. Inspraak door inwoners en overheden (ook in Nederland) is mogelijk bij deze planprocedure. 

Nadat de gemeenten Wielen, Itterbeck en Uelsen de planprocedure hebben doorlopen zijn de structuurvisie en het bestemmingsplan klaar. Dan start de procedure voor het verlenen van een vergunning door het Grafschaft Bentheim.

Inspraak door Nederlandse burgers bij het afgeven van een vergunning is volgens de Duitse wet alleen nodig als er een milieueffectrapportage wordt gemaakt. 
Als er geen milieueffectrapportage nodig is, mag het Grafschaft Bentheim de vergunning voor het bouwen van windmolens zonder inspraak verlenen.

Milieueffectrapportage

Om het bestemmingsplan te kunnen maken, gaat de gemeente Uelsen onderzoeken wat de gevolgen zijn voor het milieu. Dat gebeurt in een Milieu Effect Rapportage (MER). Om de Milieu Effect Rapportage te kunnen uitvoeren, wordt bepaald wat er onderzocht wordt en op welke manier. Dat staat in een Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD).

Inspraak bij de planprocedure

  • De gemeenten nemen een besluit over het wijzigen van de structuurvisie en het maken van een bestemmingsplan. Deze besluiten hebben de gemeenten Wielen, Itterbeck en Uelsen al genomen. 
  • De Duitse gemeenten informeren inwoners, autoriteiten en overige behartigers van publieke belangen over hun plannen. In Nederland wordt de provincie Overijssel geïnformeerd en gevraagd of zij inspraak willen bij de procedure.
  • Als een milieueffectrapportage nodig is, wordt de reikwijdte en het detailniveau daarvan vastgelegd.
  • Inwoners en publieke belangenbehartigers kunnen formeel inspreken. Ook Nederlandse buurgemeenten en de provincie Overijssel ontvangen een vertaling van alle belangrijke documenten. Zij krijgen minimaal 30 dagen de tijd om een zienswijze in te dienen.
  • Bij een grensoverschrijdende inspraakprocedure kunnen ook inwoners van de gemeente Hardenberg een zienswijze of bezwaar indienen. De plannen worden bekendgemaakt op de manier waarop dat in Nederland ook zou gebeuren. 
  • De Duitse gemeenten beoordelen de zienswijzen en reacties die tijdens de formele inspraakprocedure zijn ontvangen. De belangen van de Nederlandse inwoners/overheden worden daarin meegenomen. Net als in Nederland kunnen de Duitse Overheden de belangen bij het realiseren van de windmolens zwaarder laten wegen dan de belangen van de Nederlandse inwoners/overheden.
  • De gemeente Uelsen neemt een besluit over een wijziging van de structuurvisie. Het  Grafschaft Bentheim moet dit binnen 3 maanden goedkeuren. 
  • De gemeenten Wielen en Itterbeck nemen een besluit over het bestemmingplan. 
  • Na deze besluiten is het plan afgerond kan de vergunning verleend worden.

Grensoverschrijdende inspraak bij het verlenen van een vergunning

Als een milieueffectrapportage onderdeel is van de procedure, is inspraak nodig bij het verlenen van de vergunning. 
Wanneer het plan aanzienlijke ruimtelijke effecten in het buurland kan hebben, is volgens de Duitse wet ook grensoverschrijdende inspraak nodig. 
De stappen van de procedure zien er dan als volgt uit.

  • Het Grafschaft Bentheim informeert de provincie Overijssel met relevante documenten en vraagt of inspraak gewenst is. Als inspraak gewenst is, wordt een ‘grensoverschrijdende inspraakprocedure voor overheden en inwoners gehouden.
  • De aanvraag voor een vergunning wordt bekendgemaakt in een krant en op internet
  • Bij grensoverschrijdende inspraak wordt de bekendmaking op de reguliere Nederlandse manier gepubliceerd.
  • De provincie Overijssel ontvangt de documenten (in het Nederlands) en kan binnen 3 maanden na de bekendmaking reageren.
  • Inwoners kunnen de documenten inzien en binnen twee maanden reageren of een zienswijze indienen (in het Nederlands).
  • Het Grafschaft Bentheim beslist of de vergunning wordt verleend. 

Meer informatie over inspraakmogelijkheden

De Nederlands-Duitse Commissie Ruimtelijke Ordening (NDCRO) heeft voor inwoners van de Nederlandse grensstreek in het Nederlands samengevat:

  • welke inspraakmogelijkheden er zijn 
  • wie het recht heeft om ertegenin te gaan
  • en tegen welke ruimtelijke besluiten in Duitsland u op kunt komen.

Dit leest u hier.