Windpark Duitsland

In de Duitse gemeenten Wielen, Wilsum en Itterbeck zijn plannen voor het bouwen van windmolens. Deze gemeenten zijn onderdeel van het gemeentelijk samenwerkingsverband (Samtgemeinde) Uelsen (hierna: gemeente Uelsen). De gebieden waar de windmolens moeten komen, grenzen aan de gemeente Hardenberg. Op deze pagina leggen we uit wat de stand van zaken is. En welke wetten, regels en procedures hiervoor in Duitsland gelden.

Windparken Wielen en Itterbeck (nvb)

De energiemaatschappij Nordhorner Versorgungsbetriebe Gmbh0 (nvb) wil in twee gebieden windmolens bouwen. De Duitse lokale overheid is eigenaar van de nvb.

  • 6 windmolens langs de oostelijke grens van Kloosterhaar en Balderhaar;
  • 8 windmolens verder oostelijk op 3,3 kilometer afstand van de grens.

Stand van zaken

De gemeenteraden van Wielen, Itterbeck en Uelsen hebben sinds november 2020 meerdere besluiten genomen om de bouw van windmolens mogelijk te maken.

  • In 2023 heeft de gemeente Hardenberg een zienswijze ingediend op de toen nog uit te voeren milieu onderzoeken. De opgestuurde zienswijze vindt u onderaan deze pagina. Ondertussen is het project in de volgende fase, waarin deze onderzoeken zijn uitgevoerd en de rapportages worden afgerond. Het project gaat nu verder richting de fase van het vaststellen van de bestemmingsplannen.
  • De bouwplannen en de benodigde wijziging van de bestemmingsplannen inclusief de milieueffectrapportages lagen ter inzage van 31 maart 2025 tot 30 april 2025.

Windpark Wilsum

Raffeisenwindpark Wilsum Projektierungs- GmbH wil in een gebied in de gemeente Wilsum 10 windmolens bouwen. De grens bevindt zich ongeveer 1 kilometer ten oosten van de grens bij Radewijk / Achterin.

Stand van zaken

  • Dit windpark bevindt zich in een eerste fase van besluitvorming. Op dit moment is het gebied aangewezen als mogelijk geschikt voor windenergie. We voeren nadere onderzoeken uit.
  • Het ontwerp voor de benodigde wijziging van het bestemmingsplan lag ter inzage van 26 maart 2025 tot 28 april 2025.

Windpark Wielener Naturstrom GbR

Wielener Naturstrom GbR wil aan beide kanten van de L43 in Wielen windmolens bouwen. De L43 is de weg die vanaf de Duitslandweg en grensovergang bij Venebrugge naar Itterbeck loopt. De plannen voor dit project zijn in het verleden een aantal keer gewijzigd.

Kijk voor meer informatie over dit plan op www.naturstrom-wielen.de.

Stand van zaken

  • De gemeenteraad van Wielen en het gemeentelijke samenwerkingsverband Uelsen staan positief tegenover het opwekken van windenergie met windmolens. Dat moet gebeuren aan weerszijden van de L43. Op 16 juni 2025 besloten ze om, na de eerdere aanwijzing van het gebied als potentieel voor windenergie, nu de volgende stap te nemen.
  • Dit windpark bevindt zich in een tweede fase van besluitvorming. Op dit moment liggen de documenten ter inzage waarmee de planningsrechtelijke vereisten voor de bouw van de windturbines worden geregeld. Voor het bepalen van de vereisten zijn meerdere onderzoeken uitgevoerd, waaronder de natuur- en landschapsonderzoeken.
  • Het ontwerp voor de benodigde wijziging van het bestemmingsplan en de onderzoeken liggen ter inzage van 25 juni 2025 tot 25 juli 2025.

Informatie van de Duitse gemeenten

Besluiten van de Duitse gemeenten en bekendmakingen in het kader van het wijzigen van het Flächennutzungsplan zijn na te lezen op de websites van de gemeenten:

De ruimtelijke procedure voor het bouwen van windmolens in Duitsland

Voor het bouwen van windmolens in dit gebied is een vergunning nodig van de Landkreis Grafschaft Bentheim. Voordat de Grafschaft een vergunning kan afgeven, moeten de Duitse gemeenten een planprocedure doorlopen. In een planprocedure wijzigen de gemeenten de structuurvisie en stellen ze het bestemmingsplan op en vast. Inspraak door inwoners en overheden (ook in Nederland) is hierbij mogelijk.

Daarna start de procedure voor het verlenen van een vergunning door Grafschaft Bentheim. Inspraak door inwoners van Nederland is in de vergunningprocedure volgens de Duitse wet alleen nodig als er een milieueffectrapportage wordt gemaakt. Het is op dit moment nog niet duidelijk of dit het geval is. Zonder milieueffectrapportage mag het Grafschaft Bentheim de vergunning voor het bouwen van windmolens zonder inspraak verlenen.

Lees meer over de ruimtelijke procedure in Duitsland

Het Verdrag van Meppen

In het Verdrag van Meppen uit 1824 staat dat er niet gebouwd mag worden binnen een zone van 376 meter van de grens. Dit verbod geldt voor beide zijden van de grens. Er is wel een uitzondering mogelijk: bouwen mag wel als de provinciale overheden aan beide zijden van de grens instemmen. Het Verdrag van Meppen geldt vandaag de dag nog steeds. Omdat het verdrag van Meppen erg oud is en de situatie en regels veranderd zijn, hebben de Nederlandse en Duitse overheden in 1975 afspraken gemaakt over hoe ze om willen gaan met het Verdrag van Meppen. Toen is afgesproken dat de Nederlandse of Duitse provinciale overheid akkoord zijn met een bouwplan, tenzij de provinciale overheid bezwaar maakt.

Wanneer het Bundesland Niedersachsen (de Duitse provinciale overheid) een vergunning wil afgeven voor het bouwen van windmolens in het gebied langs de grens, kan de provincie Overijssel overheid bezwaar maken en een beroep doen op het Verdrag van Meppen. Het bouwverbod uit het Verdrag van Meppen geldt nog niet bij het aanwijzen van een zoekgebied of het wijzigen van een bestemmingsplan. Want er is dan nog geen vergunning om te bouwen aangevraagd. Bezwaar maken tegen het plan op grond van het Verdrag van Meppen is daarom nu nog niet mogelijk.

De vraag op welke manier het Verdrag van Meppen nog geldig is in de huidige moderne wereld en hoe dit verdrag dient te worden toegepast voor windenergieontwikkelingen aan de grens ligt voor nader overleg bij de rijksoverheden van Nederland en Duitsland.

Lees meer over het Verdrag van Meppen

Wat doet de gemeente Hardenberg?

De gemeente Hardenberg volgt de ontwikkelingen rond windenergie in het grensgebied op de voet. De gemeente heeft doorlopend contact met de Duitse gemeente Uelsen om informatie uit te wisselen over de windpark projecten, over de procedures in Duitsland en de mogelijkheden voor inspraak.

Toegankelijke versie brieven

In de documenten hieronder vindt u de brieven die wij naar de Duitse gemeente(n) hebben gestuurd. Kunt u de Pdf-bestanden niet lezen? Probeer dan het toegankelijke alternatief: