1. Waarom vangt de gemeente Hardenberg mensen uit Oekraïne op?
Vanaf februari 2022 zijn miljoenen mensen uit Oekraïne gevlucht voor de oorlog met Rusland. In de Europese Unie is afgesproken dat deze mensen in ieder geval tot en met maart 2026 in EU-lidstaten mogen wonen. En dat ze in die periode recht hebben op opvang, medische zorg, werk en onderwijs. Er zijn ook veel Oekraïners naar Nederland gekomen. De Rijksoverheid heeft alle gemeenten gevraagd om opvangplekken te regelen. Dat hebben we in de gemeente Hardenberg vanaf het begin gedaan. Niet alleen omdat het moet, maar ook omdat we hiervoor onze verantwoordelijkheid willen nemen.
2. Waar zijn nu gemeentelijke opvanglocaties voor Oekraïners?
In het voorjaar van 2022 openden we twee gemeentelijke opvanglocaties. Er is een opvanglocatie in het vroegere ING-gebouw in Hardenberg. Ook in het schoolgebouw Het Talent in Dedemsvaart wonen Oekraïners. Maar er waren meer plekken nodig. Daarom deden we een oproep om met ons mee te denken over geschikte plekken. We kregen veel reacties. In januari openden we een derde opvanglocatie aan de Zuidwolderstraat in Dedemsvaart. Hier staan woonunits. Sinds deze zomer wonen er ook Oekraïners in woonunits in Oud-Bergenheim. In totaal hebben we nu 239 plekken.
3. Hoe ziet een gemeentelijke opvanglocatie eruit?
We hebben het bankgebouw en schoolgebouw aangepast en geschikt gemaakt. Deze mensen delen hier de keuken, wc en badkamer. De Stuw beheert de locatie en begeleidt de bewoners. We doen de komende tijd wat aanpassingen aan deze opvanglocaties. Daarmee wordt het er prettiger wonen.
Aan de Zuidwolderstraat in Dedemsvaart en in Oud-Bergentheim hebben we woonunits geplaatst. Hier kunnen 4 tot 6 mensen wonen. Deze units hebben een keuken, woonkamer, slaapkamers en badkamer. Deze plekken zijn dus erg geschikt voor gezinnen. De mensen wonen hier zelfstandig. Wel zorgen we voor begeleiding en maken we de mensen wegwijs in onze gemeente. Ook helpen we bij het leren van de taal en het vinden van een baan. Zo kunnen de mensen die er wonen zo snel mogelijk meedoen in onze samenleving. We zien dat de meeste Oekraïners gelukkig al snel hun draai vinden in onze gemeente. Veel mensen hebben zelfs al een baan gevonden.
4. Wie betaalt de opvang van Oekraïners in de gemeente Hardenberg?
We krijgen geld van het Rijk om de opvang voor Oekraïners te regelen. Als we een opvanglocatie inrichten, vragen we vooraf geld aan het Rijk. Het Rijk betaalt het grootste deel van de kosten. Dit noemen we ‘transitiekosten’.
Daarnaast krijgen we van het Rijk 61 euro per dag per plek. Hier betalen we alle dagelijkse kosten van. Denk aan leefgeld voor Oekraïners die nog geen werk hebben. Maar ook de vaste kosten, bijvoorbeeld voor elektriciteit en water. Ook betalen we de begeleiding van de mensen van dit geld.
Als we daarna nog geld overhouden, gebruiken we dat voor bijvoorbeeld het organiseren van de opvang. Of voor kosten die we maken om de mensen aan een baan te helpen. Onder de streep kost het opvangen van mensen uit Oekraïne de gemeente dus geen geld.
In 2025 wordt het bedrag dat we van het Rijk per opvangplek krijgen lager. Het Ministerie van Asiel en Migratie en de Vereniging Nederlandse Gemeenten overleggen nog over hoe hoog het bedrag in 2025 wordt.
Vanaf 2025 vragen we aan Oekraïners die werken en die in een gemeentelijke opvanglocatie wonen een eigen bijdrage. Zij betalen dan 105 euro per maand per persoon of 210 euro per gezin. We verrekenen deze eigen bijdrage met het geld dat we van het Rijk krijgen.
5. Komen er nog meer plekken in de gemeente Hardenberg?
Er zijn nog meer plekken nodig. Want er is helaas nog geen zicht op het einde van de oorlog in Oekraïne. Er komen dus nog steeds mensen uit Oekraïne naar Nederland. Wel merken we dat het steeds moeilijker wordt om opvangplekken te vinden. Daarom vragen we in Nederland vluchtelingen uit Oekraïne om zelf woonruimte te regelen als dat mogelijk is. Voor de mensen die dat niet lukt, zijn nog steeds plekken nodig. De Rijksoverheid verwacht dat er op 1 januari 2025 120.000 gemeentelijke opvangplekken nodig zijn. Wij moeten dan 712 plekken regelen. Wij blijven daarom zoeken naar plekken waar we een opvanglocatie kunnen inrichten. We letten daarbij goed op dat mensen er zelfstandig kunnen wonen en voldoende privacy hebben. Mensen die een idee hebben, kunnen zich bij ons melden. We gaan dan eerst kijken of een plek echt geschikt is en of het haalbaar is. Als dat zo is, informeren we de buurt en werken we het plan uit. Als het écht kan, besluiten we als college van B&W om de locatie in te richten.