Lloyd, Edward Frederic

Het begon op de rustige zomeravond van 16 juni 1942. De bemanning van de Handley Page Halifax MK-II nr. W7651 van het 102e Ceylon Squadron vertrok van de Engelse luchtmachtbasis Dalton voor de zoveelste vlucht naar nazi-Duitsland. Het viermotorig vliegtuig werd bemand door acht vliegers, drie Canadezen en vijf Britten. Gewoonlijk werd een dergelijk toestel gevlogen door een zevenkoppige bemanning.

's Middags waren ze gebriefed en hadden ze te horen gekregen welke doelen aangevallen moesten worden. Het Ruhrgebiet en het Rheinland stonden ditmaal op het programma van de Royal Air Force. Captain-pilot William Robert Davies was de gezagvoerder. Met zijn vierentwintig jaar begon hij, al min of meer als veteraan, aan zijn 28ste oorlogsvlucht. Zodra hij er 30 zou hebben gevolgen (een tour), kon hij met verlof om zijn door de oorlog uitgestelde huwelijksreis te maken. Second-pilot Francis Garfield Peebles ging mee om ervaring op te doen alvorens hij met zijn eigen vliegtuig en bemanning op weg zou worden gestuurd. Frank was enig kind van zeer gegoede ouders die in Canada enkele garages en bioscopen exploiteerden. Hij droeg die dag een fraai geborduurde sjaal met de namen van zijn ouders erop geborduurd.

Nietsvermoedend ging het team, met vele andere geallieerde vliegtuigen, in de nacht van 16 op 17 juni op weg naar onbekende gevaren, om met hun bommenlast Hitler-Duitsland aan te vallen. Verschillende Radewijkers - die tot dan toe gelukkig weinig oorlogsgeweld hadden meegemaakt - werden 's nachts tegen drieën wreed in hun rust verstoord door het angstaanjagende geluid van vliegtuigmotoren, kort daarna gevolgd door een doffe dreun. Tot hun grote verbijstering zagen ze een enorme vuurzee en hoorden ze ontploffingen van munitie van het aanwezige boordgeschut. Bij de familie Tromp aan de Veldingerveldweg viel een stuk pantserplaat door het dak.

Het neergestorte vliegtuig was de Halifax van captain Davies en zijn bemanning. Alle bemanningsleden vonden hun einde in een weiland tegenover het erf van de familie Tromp. Op de terugweg van hun missie boven Duitsland waren ze neergeschoten door een Duitse nachtjager van het derde Nachtjagdgeschwader-1. Aan de stuurknuppel van het vijandige toestel zat Oberleutnant Dormann. Hij had het geallieerde vliegtuig in het vizier gekregen en voerde zijn opdracht uit - met desastreuse gevolgen voor de Halifax.

Geen van de bemanningsleden overleefde de crash. Ze werden deerlijk verminkt teruggevonden. Aanvankelijk konden slechts twee vliegers worden geïdentificeerd: Daniel Hanlon en Harry Smith. De met bloed doordrenkte sjaal van Frank Peebles werd teruggevonden door de heer Boekhoven, plaatselijk hoofd van de luchtbescherming. Na de oorlog werd de sjaal via familieleden teruggegeven aan de ouders van Peebles. De vliegers werden door de Duitsers met militaire eer begraven op het oude kerkhof aan de Stationsstraat in Hardenberg. Aanvankelijk werd een houten kruis geplaatst met daarop de tot dan toe bekende namen van de omgekomen vliegers. Er was ruimte op het kruis vrijgelaten om later namen toe te kunnen voegen. Tegenwoordig zijn de namen van alle gesneuvelden bekend:

  • warrant-officer William Robert (Bill) Davies, kapitein-piloot, Royal Canadian Airforce, 24 jaar oud
  • flight-sergeant Francis (Frank) Garfield Peebles, tweede piloot, Royal Canadian Airforce, 22 jaar oud
  • pilot-officer John Emmanuel Sumpton, schutter/radiotelegrafist, Royal Canadian Airforce, 24 jaar oud
  • pilot-officer Edward Frederick Lloyd, navigator, Royal Airforce, 25 jaar oud
  • sergeant Daniel (Danny) Hanlon, boordmecano, Royal Airforce, 22 jaar oud
  • sergeant Ernest (Jacky) Jackson, schutter, Royal Airforce, 22 jaar oud
  • sergeant Harry Smith, schutter, Royal Airforce, 22 jaar oud
  • sergeant Ian Duncan, bommenrichter, Royal Airforce, 23 jaar oud

Alle omgekomen vliegers hebben hun eigen grafsteen op het oude kerkhof Nijenstede aan de Stationsstraat in Hardenberg, voorzien van aangrijpende teksten als: Sunset and evening star and one clear call for me! - Goodnight darling, until the daybreak and the shadows flee away - Still loved he sleeps with his comrades in an blessed plot for ever England - God be with you, our loved one, till we meet again - Of charity pray for his and for all who died in the cause of freedom.

De wrakstukken van het gecrashte vliegtuig werden opgeruimd door de Duitsers. Oberleutnant Dormann, de Duitse nachtjagerpiloot, was een al wat oudere piloot. Het was zijn eerste vliegtuig dat hij neerschoot en het 42e van het Geschwader waartoe hij behoorde. Dormann overleefde de oorlog en woonde in 1983 in Osnabrück. Na de oorlog werkte hij als piloot van de burgerluchtvaartmaatschappij Lufthansa.

57 jaar na de crash - op 10 juli 1999 - is ter nagedachtenis aan de gesneuvelde bemanning een gedenkteken geplaatst in de buurt waar de bommenwerper is neergekomen.

Bron: 'Het boek van Roke', de geschiedenis van Radewijk en haar bewoners; Historische Vereniging Hardenberg, 1999